Barbara's Long Covid

Ik vind het tijd de balans weer eens op te maken. Waar sta ik, vergeleken met enkele maanden geleden? Ik vond vanmorgen een kladje terug met een zucht van verlichting die ik half februari slaakte. Ik kon er toen niet meer omheen dat mijn lichaam aan het herstellen was. Ik slikte toen nog helemaal geen pillen en ik kon weer dingen die in november, december en januari ondenkbaar waren om in combinatie uit te voeren. Ik citeer: Op 15 februari heb ik in combinatie op 1 dag goed doorstaan: Schoonmaker over de vloer (3 uur lang) met aanspraak, babbeltje Boodschappen aannemen van de AH bezorgdienst Mediteren (2x), één keer kort, één keer lang (30 minuten) Lezen (een uur / een heel hoofdstuk uit Midnight's Children ) Soep koken Muziek beluisteren (2 korte albums/ong. 100 minuten, door de dag heen) Televisie kijken (20 minuten) Wandelen (iets verder dan minimum van 5 minuten) Dus nu, vier en een halve maand later, bedacht ik dat ik weer even zo'n lijstje kon maken: Op 28 juni heb ik in

De scherpe keuzes die ik de komende tijd (jaren, wellicht) zal moeten maken met betrekking tot mijn activiteiten drijven op de absolute voorwaarde van rust. Ik ben van 14-16 uur per dag in bed terug naar 11-13 uur per dag. Een behoorlijke verkorting, waardoor ik ’s nachts beter slaap, maar als ik die rust overdag niet pak, kom ik de dag niet door.  Tijdens die rust laat de Berggeit met de Twee Kunstheupen zich afzinken naar de bodem van een ondergronds meer. Even helemaal afschakelen. Of het slaap is of een andere vorm van bewustzijnsverlies weet ik niet. De mirtazapine maakt het er niet duidelijker op. Soms treden er in de ontspanning (die sowieso een uur kost voor ik “slaap”) milde tremoren op, maar dat zijn korte incidentele rillingen vergeleken met het urenlange schokschouderen in december . Restjes, hoop ik.  Soms is de rust ook alleen maar een pauze van de prikkels. Nu ik dankzij de citalopram weer boodschappen kan doen, series op TV kan kijken, urenlang kan lezen, en de plant

Het is ontzettend moeilijk te begrijpen wat dit voor ziekte is als ik met mijn gebruinde kop en weldoorvoede lijf met iemand een vrolijk gesprek sta te voeren. Ik vraag me zelf op zo’n moment ook af of ik eigenlijk wel ziek ben. Of ik het me niet allemaal inbeeld, en gewoon wat angstig geworden ben na de ontwrichtende klappen in de herfst toen ik een dag na een zwemtraining niet meer rechtop kon zitten en na een fysio-parcourtje een keer de huisartsenpost belde omdat ik dacht dat ik een hartaanval had. Toen mijn haar met bossen uit mijn hoofd viel en ik grote delen van de dag schokschouderend in bed lag. Het lijkt steeds meer een boze droom, waaruit ik wakker lijk te worden. Ik zeg met opzet “lijk te worden” want dit is precies het bedrieglijke van deze ziekte: het monster zit het grootste deel van de tijd onder water. Het is alleen waarneembaar met de onderwaterschermen die ik al in december – toen ik wel zichtbaar ziek was – geïdentificeerd heb: meditatie, rust/ even afzakken naar

Het is een cliché: zingen is goed voor een mens, en samen zingen al helemaal. Hulpverleners  raden longcovidpatiënten zingen aan . Een op tilt geslagen stress-systeem met bijbehorende verhoogde hartslag en neiging tot hyperventilatie (disfunctioneel ademen, p. 51 ) is tot rust te brengen met zingen, net als meditatie dat kan. Long-covidzanggroepjes schieten als paddenstoelen uit de grond.  Gelukkig had ik al lang voor ik ziek werd een zanggroepje, en ook wel wat meer dan dat, als ik het publiek van ons afgelopen concert mag geloven: Kamerkoor Venus waarin ik als lage alt al bijna 20 jaar meezing.  Maar in oktober moest ik ook dat opgeven. Ik kon het geluid niet verwerken. Ik kon de concentratie niet opbrengen. Ik kon mijn adem niet meer beheersen. Dat was vreselijke gewaarwording en leidde destijds tot een ongelooflijke paniek: “Ik kan zelfs niet meer zingen…” Maar nu mijn herstel doorzet en ik weer op de fiets door de stad kan, leek het me verantwoord met inzingen mee te doen: Adem

Nu het makkelijker wordt om weer dingen te doen (op bezoek bij vrienden, koffie op een terras, boodschapje), ben ik minder gebrand op het halen van targets die me het vertrouwen moeten geven dat ik er nog ben: elke dag even buiten de deur zijn, elke dag mediteren, elke dag yoga. Als ik me een dagje wat minder voel, sla ik een keertje over – ik ben niet meer bang dat ik daar meteen nog meer van achteruit ga en “dan dus helemaal niet meer buiten kom”. En het zou best eens kunnen dat die ontspanning daarover mijn herstel juist ten goede komt. Mijn wandelrondje – dat ik al enkele maanden loop – doe ik daarom de laatste dagen met een paar rustpauzes. Hoe ik me voel is belangrijker dan wat ik voor mekaar krijg. Die gedragsverandering moet er de komende jaren in gaan slijten. Ik heb namelijk afgelopen zondag op zodanige wijze mijn energierantsoen overschreden dat ik daar nu de ingecalculeerde en volstrekt proportionele rekening voor betaal: ik heb een deel meegezongen van een concert van Venu